HAKKIMIZDA
MERKEZİN KURULUŞ AMACI VE TARİHİ
Günümüzde çok geniş bir nüfusun yaşadığı ve pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan ilim ve hikmet diyarı Hint Alt Kıtası veya eski adıyla Hindustan, Anadolu insanı için çok önemlidir. Bugün varlığı ile iftihar ettiğimiz Anadolu irfanının kaynağı Orta Asya, Horasan ve Mâverâünnehir ise Hint Alt Kıtası ilim, kültür, sanat ve medeniyetinde de aynı coğrafyanın mayası ve izleri vardır. Ayrıca Türkler Hint Alt Kıtası’nda milattan önce bağımsız devletler kurdukları gibi İslam sonrasında da takriben 900 yıla yakın hüküm süren devletler kurmuşlardır. Bu durum Hint Alt Kıtası’nda yaşayan insanlar ile Anadolu insanı arasında kopmaz bir bağ meydana getirmiş, bu bağ Osmanlı’nın son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda ayrı bir mahiyet kazanmıştır. Zira Hintli kardeşlerimiz o zor günlerinde neleri varsa bizimle paylaşmışlar hatta bazıları ellerinde ve avuçlarında ne varsa hepsini Anadolu’ya göndermişlerdir. Ceketini satarak yol parası yapan ve Anadolu’ya gelerek Kurtuluş Savaşımıza destek verenleri nasıl unutabiliriz. Hatta bu konuda Hintli kardeşlerimiz din ayrımı da gütmemişler, çok sayıda Hindu ve diğer din mensubu da benzer fedakarlıklar yapmışlardır. Anadolu’nun ve Hint Alt Kıtası’nın mayasında olan vefa borcu hassasiyeti iki coğrafyayı birbiri ile kenetleyen en temel dürtülerdendir. Bu merkezin hikayesi işte tam da burada başlamaktadır.
Hint Alt Kıtası üzerine araştırmalar yapma ve ortak projeler geliştirerek her iki coğrafyanın ilim ve fikir adamlarını biraraya getirmek için bir müessese kurma düşüncesini uzun zamandır dillendiren bölge uzmanı Prof.Dr. Abdulhamit BİRIŞIK’ın 2020 yılında başlattığı girişim meyvesini vermiş ve merkez bu düşünceyi destekleyen yol arkadaşlarının maddi ve manevi desteği ile hayat bulmuştur. Merkez resmi olarak Mavera Eğitim ve Sağlık Vakfı’nın bir alt kuruluşu olarak Vakıf Yönetim Kurulu tarafından 21 Haziran 2023 tarihinde kurulmuştur. Bu, merkez için sembolik bir anlam da taşımaktadır. Umarız ki Merkezimiz -yılın bu en uzun gününüyle uyumlu olarak- çok uzun yıllar Hint Alt Kıtası ile Türkiye arasında köprü olur ve hedeflediği ilmî ve fikrî çalışmaları en üst seviyede gerçekleştirir.
Kısa adı HAKAMER olan merkez için çalışma yeri olarak çok sayıda üniversitenin faaliyet gösterdiği Altunizâde/Bağlarbaşı (Üsküdar) semti belirlenmiştir. Böylece HAKAMER’in idâre merkezi İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM), Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Medeniyet Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi, Üsküdar Üniversitesi ve Üsküdar Belediyesi Başlarbaşı Kültür Merkezi ile 3-5 dakikalık bir yürüme mesafesine konumlanmıştır. Üsküdar’da bulunan İSAR, İLEM, İLADER, ÜSEV gibi çok sayıda vakıf ve araştırma merkezi de yine araştırma merkezimize 5-10 dakikalık yürüme mesafesindedir. Merkezin ulaşım ağlarına da bağlantısı olan bu konumu faaliyetlerimizi daha etkin yapmamızı sağlayacağı gibi işbirliklerini artıracak ve bilimsel etkinlikler için de kolaylaştırıcı bir neden olacaktır.
MİSYON
Tarihin üzerimize yüklediği görevin idrakinde olarak Türkiye’de, Hint Alt Kıtası ile ilgili nitelikli objektif araştırmalar yapmak, ülkemizde alana dair çalışmalar yapan ilim adamlarını bir araya getirmek ve çalışmalarını desteklemek, gençleri Hint Alt Kıtası araştırmalarına yönlendirmek ve desteklemek, Hint Alt Kıtası’ndaki ilim adamları ile ortak çalışmalar yürüterek nitelikli eserler vücuda getirmek, ortak projeler yürütmek, üst düzey kitaplar ve dergiler yayımlamak.
VİZYON
Yaptığı çalışmalar, yürüttüğü projeler, yetiştirdiği ilim adamları ve ortaya koyduğu eserler ile sadece Türkiye’de değil tüm dünyada Hint Alt Kıtası Araştırmaları alanında adından söz ettiren nitelikli bir araştırma merkezi olmak.
TEMEL DEĞERLER
Araştırma merkezimiz, reel politikten uzak durarak asıl amacı olan ilmî faaliyetlere yoğunlaşacak; yaptığı çalışmalarda ana gaye olan bilimsel gerçekleri ortaya çıkarma dışında bir amaca yönelmeyecek; başkaları ile rekabete girme yerine amacını gerçekleştirme ülküsünden ayrılmayacak; ilme ve ilim adamına değer verecek, gençlerin ilim merkezli olarak bir araya gelmesi için çaba gösterecek; sahte ve yanıltıcı bilgi yaymayacak ve yayılmasını önlemeye çalışacak; ulusal ve uluslararası arenada devlet otoriteleri ile bilimsel amacın dışında bir amaç doğrultusunda işbirliği yapmayacak, bilgi talep edilmesi durumunda da herhangi bir ayrıma gitmeksizin objektif olarak yürütülen çalışmaların sonucunu usûlüne ve merkezin ilkelerine göre isteklilerle paylaşacak; polemikten ve amaç dışı faaliyetlerden uzak duracaktır.
TEŞKİLAT YAPISI
Mavera Eğitim ve Sağlık Vakfı’na bağlı olarak hizmet verecek olan merkez, Vakfın belirlediği Başkan ve idare kurulu tarafından yönetilir. Kurumu Merkez Başkanı temsil eder. Merkez’in aktif işleyişinden, “Hint Alt Kıtası Araştırmaları Merkezi Yönetmeliği” ve diğer yetkiler çerçevesinde Başkan ve Genel Sekreter sorumludur ve Merkez’de amaca yönelik faaliyetler birimler ve komisyonlar üzerinden yapılır. Yapılanmada ilmî araştırma ve yayın faaliyetlerinin gerektirdiği şekilde düzenlemeler ve değişiklikler yapılabilir. Merkez’in idari işlerini ise Genel Sekreter yürütür.
ARAŞTIRMA MERKEZİ’NİN GÖREVLERİ
Hint Alt Kıtası diye bilinen ve bugün Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Sri Lanka ve bir yönüyle Afganistan devletleri sınırları içinde yer alan geniş coğrafya ile ilişkili olarak tarih, coğrafya, toplum, din, medeniyet, kültür araştırmaları yaptırmak; yapılan araştırmaları yayımlamak; Hint Alt Kıtası’nda yetişmiş olan ilim ve fikir adamlarını tanımak, tanıtmak, bunların eserlerini yayımlamak, tercüme ettirmek; toplumlar arası ilişkilere katkı sağlayıcı organizasyonlar yapmak, yapılmış organizasyonlara katkı vermek, kültür seyahatleri düzenlemek; Hint Alt Kıtası'ndan Türkiye’ye eğitim ve araştırma amacıyla gelmiş bulunan öğrencilere ve araştırmacılara rehberlik yapmak, maddi destek sağlamak; Türkiye’den Hint Alt Kıtası'na eğitim ve araştırma amacıyla gidecek olan öğrenci ve araştırmacılara rehberlik yapmak, mali destek sağlamak; Hint Alt Kıtası'nda bulunan benzer amaçlı resmi veya sivil (STK/NGO) kurum ve kuruluşlar ile anlaşmalar yapmak, ortak çalışmalar yürütmek; bu ülkelerde yayımlanmış bulunan ve Türkiye için fayda sağlayacağı düşünülen yayınların yayım hakkını alıp orijinal dilinde veya tercüme ettirerek yayımlatmak; Türkiye’de yayımlanmış bulunan kitaplardan Hint Alt Kıtası'nda yayımlanmasında yarar görülenleri ilgili dillere çevirtip yayımlatmak; hasılı tarih, coğrafya, toplum, insan, din, medeniyet ve kültür alanlarında Hint Alt Kıtası ile ilgili her türden çalışma yapmak ve yaptırmaktır.
ARAŞTIRMA MERKEZİ’NİN FAALİYETLERİ
A. Araştırma Faaliyetleri
1) Merkez, gerek Türkiye’de gerekse başka ülkelerde Hint Alt Kıtası üzerine çalışmaları olan araştırmacıların ve akademisyenlerin tespitini yapar, bunlarla iletişim kurar ve bunların çalışmalarının envanterini çıkarır.
2) Hint Alt Kıtası ile ilişkili olarak dinler, tarih, kültür, medeniyet, toplum, diller … üzerine çalışmalar yapmak amacıyla kurulmuş bulunan kurum ve kuruluşlarla iletişime geçer ve bunlarla işbirliği imkanlarını araştırır.
3) Hint Alt Kıtası üzerine yapılması gereken öncelikli çalışmaları belirlemek için alanın yerli ve yabancı uzmanları ile çalıştaylar yapar, bu çalıştaylarda konu olarak Osmanlı’dan günümüze Türklerin Hint Alt Kıtası ile olan ilişkilerine ve yardımlaşmalarına öncelik verir.
4) Merkez, yapılan çalıştayların sonucunda belirlenmiş olan öncelikli konuları ve çalışmaları duyurur.
5) Merkezin belirlediği konular üzerine araştırma yapmak isteyen araştırmacılara her türlü rehberlik hizmeti verir ve çalışmalarını destekler.
6) Türkiye’de Hint Alt Kıtası ile ilgili konularda araştırma ve çalışma yapanları teşvik eder ve bunlar için bilgi ve kaynak desteği sağlar.
7) Alana dair araştırma yaptırmak veya eğitim aldırmak maksadıyla ilgilileri Hindistan, Pakistan, Bengladeş veya başka bir ülkeye gönderir.
8) Yurtdışı Türkler Başkanlığı (YTB) ve Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) gibi yabancı uyruklu öğrencileri lisans ve lisansüstü seviyede destekleyen resmi veya yarı resmi kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yaparak Hint Alt Kıtası üzerine araştırma yapacaklar konusunda sorumluluk üstlenir.
9) Büyük çaplı araştırma, uygulama ve yayın projeleri hazırlar ve bunları fon tahsisi veya iş birliği için Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK); Türk Tarih Kurumu; Diyanet İşleri Başkanlığı; Türkiye Diyanet Vakfı; TDV İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM); İslam İşbirliği Teşkilatı, İslam Tarih Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) gibi kurum ve kuruluşlara sunar ve gerekli takipleri yapar.
10) Araştırma hizmetlerine destek vermek için fiziki ve/veya elektronik kütüphaneler, dokümantasyon merkezleri kurar ve işletir. Alana dair önemli eserlerin elektronik nüshalarının hazırlanması için destek verir.
B. Eğitim Faaliyetleri
1) Lüzumu halinde her seviyeden eğitim için gerekli alt yapıları hazırlar ve gerekli eğitim kurumlarını kurar.
2) Üniversiteler ve diğer eğitim kurumları ile yapılacak protokoller çerçevesinde Hint Alt Kıtası'na dair akademik nitelikli sertifikalı eğitimler verir.
3) Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ile yapılacak protokoller çerçevesinde Halk Eğitim Merkezlerinde veya başka yerlerde kurslar düzenler.
4) Hint Alt Kıtası ile ilgili seminerler ve dersler verdirir.
5) Hint Alt Kıtası’nda konuşulan dilleri (Urduca, Farsça, Pencabi, Peştu, Sindi, Keşmiri, Hindî/Hintçe, Tamilce, Telugu, Gucerati, Malayalam, Marati, Bengâli gibi ) öğretmek için kurslar açar ve gerekli ders kitaplarını hazırlatır.
C. Yayın Faaliyetleri
1) Hint Alt Kıtası ile ilgili her türlü sağlam bilgiyi yazılı, görsel ve işitsel medya üzerinden yaymak için elektronik yayın kanalları kurar ve buralarda gerekli yayınları yapar. Bu maksatla televizyon, radyo ve dijital platform kurar.
2) Merkezin faaliyetlerini tanıtıcı basılı ve/veya elektronik bültenler çıkarır.
3) Hakemli ve/veya hakemsiz dergiler çıkarır.
4) Hint Alt Kıtası ile ilgili olarak “Araştırma Merkezi’nin Görevleri” maddesinde yer alan konulara dair kitap hazırlatır ve yayımlar. Önceden hazırlanmış olan kitapları veya yazma eserleri yayımlar.
5) Önceden kataloğu yapılmamış eski ve yeni kütüphanelerin yazma ve basılı eser kataloglarını hazırlatıp elektronik ortamda yayımlar.
6) Hint Alt Kıtası ile ilgili yurtiçi ve yurtdışında hazırlanan akademik tezlerden uygun görülenleri kendi dillerinde veya tercüme ettirerek yayımlar.
7) Hint Alt Kıtası ile ilgili ansiklopediler hazırlar veya hazırlanmakta olan ansiklopedilere katkı verir.
8) Hindistan, Pakistan, Bengladeş veya başka bir ülkedeki önemli araştırma ve eğitim kurumları ile belli başlı yayınevlerinden, yayınlarının telif haklarını alır ve bunları orijinal dilleri ile veya tercüme ettirip yayımlatır.
D. Toplantı ve Kongre Faaliyetleri
1) Ulusal ve uluslararası nitelikli sempozyumlar, kongreler, çalıştaylar, paneller, açık oturumlar ve konferanslar düzenler.
2) Başka ülkelerde yapılan Hint Alt Kıtası ile ilgili ilmî-akademik toplantılara delege veya gözlemci gönderir, buralara katılmak isteyen akademisyenlere destek verir.
3) Türkiye’de veya başka ülkelerde yapılacak olan her türden ilmî-akademik toplantılar için ilgili kurum ve kuruluşlar ile ortaklık kurar ve bunların yürütülmesine katkı verir.
E. Tanıtım ve Medya Faaliyetleri
1) Amaca uygun web siteleri ve sosyal medya mecrâları açar, bunlar için içerik üretir veya üretilmiş içerikleri hukuki yollarla edinir ve bu içerikleri yayar.
2) Türkiye’de Hindistan, Pakistan, Bengladeş veya başka ülkelerdeki eğitim ve araştırma kurumlarını tanıtıcı çalışmalar yapar, Türkiye’deki benzer kurum ve kuruluşları da bu ülkelerde tanıtır.
3) Merkezi ve Hint Alt Kıtası’nı tanıtım için her türden kitap, bülten, broşür, ilan, afiş hazırlar, bastırır ve yayar.
4) Hint Alt Kıtası'nın önde gelen ilmî, dinî, millî, tarihî, edebî, siyasî… şahsiyetleri hakkında biyografik kitaplar hazırlatır, hazırlatılmış olanları yayar, bunlar üzerine tiyatro eserleri, filmler ve belgeseller yaptırır.
5) Başka kurum veya şirketler tarafından yapılmış olan amaca uygun görsel, işitsel film ve belgeselleri orijinal dillerinde ve/veya tercüme ettirerek yayınlar.